Octrooien als
toegangskaartjes voor fiscale voordelen

De Innovatiebox is een regeling binnen de vennootschapsbelasting die winsten uit zelfontwikkelde immateriële activa, zoals nieuwe producten, productie­processen of programmatuur, tegen een verlaagd tarief belast. De winst die binnen deze regeling valt, wordt effectief belast tegen circa 9%, in plaats van het reguliere tarief tot 25,8%.

De regeling geldt enkel voor activa die door de onderneming zelf zijn ontwikkeld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen kleinschalige en grootschalige ondernemingen. Kleine bedrijven kunnen op basis van een WBSO-­beschikking deelnemen, terwijl grotere bedrijven aanvullend rechten (zoals een octrooi) voor het ontwikkelde activum moeten aanleveren. Een onderneming is ‘kleinschalig’ als de totale brutowinst uit het activum de afgelopen vijf jaar maximaal € 37,5 miljoen bedraagt en de totale omzet in dezelfde periode maximaal € 250 miljoen is.     

Het is een veelvoorkomende mis­vatting dat 100% van de bedrijfswinst onder de Innovatiebox kan vallen. Zelfs bij hightechbedrijven, waar R&D volledig verweven is met de bedrijfsvoering, wordt een deel van de winst toegerekend aan de ‘ondernemers­functie’ van het bedrijf. De Belastingdienst zal dus altijd maar een gedeelte van de winst binnen de Innovatiebox laten vallen.

Welk deel binnen de Innovatiebox valt, hangt af van de rol van R&D in het bedrijfsmodel. Om het deel van de winst te bepalen dat in aanmerking komt voor de Innovatiebox, wordt doorgaans één van de volgende methoden gehanteerd: de afpelmethode, de cost-­plusmethode, de methode per activum of de forfaitaire methode. De meest geschikte methode wordt bepaald via een functionele analyse. V.O. werkt samen met gespecialiseerde fiscaal adviseurs die hierin kunnen ondersteunen.
   

De Belgische innovatieaftrek is gericht op ondernemingen die inkomsten halen uit  intellectuele eigendom, zoals octrooien of auteursrechtelijk beschermde software. Deze regeling verving in 2016 de oude octrooiaftrek en sluit nu beter aan bij de werkelijke R&D-inspanningen van bedrijven.

Hoewel de administratieve vereisten vrij streng zijn blijft het een krachtige fiscale hefboom voor bedrijven die investeren in technologische vernieuwing. Het doel is het stimuleren van innovatie en de valorisatie van techno­logie in België. Door te investeren in R&D in België kunnen ondernemingen hun belastingdruk aanzienlijk verlagen én hun concurrentiepositie versterken — een echte win-win voor innovatieve KMO’s.

Ondernemingen kunnen tot 85% van hun netto innovatie-inkomsten aftrekken van de belastbare winst. Hierdoor kan de effectieve belastingdruk dalen tot 3,75% in plaats van het reguliere tarief van 25%, afhankelijk van de zogeheten 'Nexus-breuk'. Dit is een correctiefactor die bepaalt in welke mate de innovatie voortkomt uit R&D die de onderneming zelf of via onafhankelijke derden heeft uitgevoerd. In de praktijk genieten vooral KMO’s met een geconsolideerde omzet onder € 750 miljoen hiervan, aangezien zij niet  worden geraakt door de OESO-minimumbelasting (Pijler 2) van 15%, die het voordeel voor grote multinationals deels kan neutraliseren.

De regeling is van toepassing op octrooien; auteursrechtelijk beschermde software (indien R&D-gerelateerd), kwekersrechten en weesgeneesmiddelen (‘orphan drugs’). Merken, handelsnamen en domeinnamen zijn uitgesloten. Verder geldt dat de onderneming juridisch of economisch eigenaar moet zijn van de rechten, bijvoorbeeld als (mede)eigenaar, licentienemer of vruchtgebruiker en dat zij aan de Belgische vennootschapsbelasting is onderworpen.  

Wilt u weten of uw onderneming in aanmerking komt voor fiscale voordelen of heeft u andere vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met uw octrooigemachtigde. We helpen u graag verder of verwijzen u naar een passende fiscaal-adviseur.